Γλώσσα Γ΄ - Απαντήσεις στο Φύλλο Εργασίας 1

Κατανόηση κειμένου

α) Η κρίση του κορονοϊού – Κορονοϊός: και μετά τι; - Οι συνέπειες της κρίσης του κορονοϊού

β) Είναι η πρώτη φορά που μια κρίση βιώνεται ταυτόχρονα από όλους τους ανθρώπους του πλανήτη.

(Στην παράγραφο «Είναι η πρώτη φορά που ολόκληρη η ανθρωπότητα … θα σκέφτονται το ίδιο θέμα.)

γ) Ναι. Είναι η μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Κίνα που θα σώσει πολύ περισσότερους ανθρώπους απ΄ όσους θα σκοτώσει ο ιός. (Στην παράγραφο: «Πρόσφατα o καθηγητής του Πανεπιστημίου Stanford Μάρσαλ Μπερκ … λειτουργούμε σήμερα».)

δ) Η απάντηση βρίσκεται στην παράγραφο: «Είναι ένας πόλεμος, λένε οι ηγέτες μας. Είναι, όμως πόλεμος; Δεν είναι ακριβώς πόλεμος. … Το θάρρος μας δεν τον αγγίζει καθόλου.»

ε) Ο σημερινός τρόπος ζωής και λειτουργίας των σύγχρονων κοινωνιών είναι λανθασμένος, γιατί προκαλεί ανεπανόρθωτες καταστροφές στον πλανήτη μας που έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία όλων μας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Κίνα, όπου η κρίση με τον κορωνοϊό κόστισε τη ζωή σε 3.000 περίπου ανθρώπους, ενώ η καραντίνα που μείωσε την ατμοσφαιρική ρύπανση έσωσε τη ζωή σε 4.000 παιδιά κάτω των 5 και 73.000 ενήλικες άνω των 70. Όλοι αυτοί θα πέθαιναν (!), αν η Κίνα συνέχιζε να ζει και να παράγει με τους ρυθμούς που παρήγαγε πριν την κρίση του κορωνοϊού. Οι θάνατοι αυτοί βέβαια θα περνούσαν απαρατήρητοι.

2. «ταμπουρωμένοι, βομβαρδισμένοι»: μεταφορές από τον πόλεμο à κάνει το κείμενο πιο γλαφυρό και ζωντανό, ενώ προβληματίζει τον αναγνώστη.

σαπίζει: ειρωνεία και γλαφυρότητα (εκπλήσσει τον αναγνώστη, προσελκύει την προσοχή του)

3.

Ειδική: ότι μας συμβαίνει σε όλους μαζί. (4^η παράγραφος)

Βουλητική:  να ανταπεξέλθουμε στις ανάγκες της κάθε στιγμής (1^η παράγραφος)

Πλάγια: τι ήταν η 11η Σεπτεμβρίου (3^η παράγραφος)

Αιτιολογική: επειδή αυτό (που ζούμε = αναφορική) δεν είναι μια απλή κρίση (2^η παράγραφος)

Τελική: για να πολεμήσει μακριά ή κοντά (5^η παράγραφος)

Υποθετική: αν βρεθεί κάποια φαρμακευτική αγωγή (6^η παράγραφος)

Χρονική: Όταν τελειώσει η κρίση (8^η παράγραφος)

Αναφορική ονοματική: που μας συμβαίνει (1^η παράγραφος)

Αναφορική επιρρηματική: [Όσο καλύτερα το καταλάβουμε], [όσο αναλυτικότερα το συζητήσουμε] και [όσο πληρέστερα το ζήσουμε] (και οι τρεις δηλώνουν ποσό)  (2^η παράγραφος)

Παραχωρητική: Ακόμα κι αν βρεθεί ένα μαγικό φάρμακο (2^η παράγραφος)

4. α) Συνώνυμα

θεμελιώδη = βασικά, θεμελιακά βελτίωση = καλυτέρευση, διαρκείς = συνεχείς, ακατάπαυστες, αδιάλειπτες ανυπόφορο = αφόρητο, αβάσταχτο,  συνέπειες = επιπτώσεις, αποτελέσματα, απόρροιες, επακόλουθα,  τοξικό = δηλητηριώδες

β) Αντώνυμα:

διαρκείς ≠ στιγμιαίες, σύντομες,  βελτίωση ≠ χειροτέρευση, επιδείνωση επιβράδυνση ≠ επιτάχυνση, ακριβής ≠ ανακριβής, χαλαρώνουν ≠ εντείνονται, σφίγγουν

5. σελέμπριτι = διάσημος, διασημότητα, γνωστός, επώνυμος  ντελιβεράς = διανομέας, μεταφορέας

6. Πολυσημία

Αν ασκήσεις πίεση σ΄ ένα μπαλόνι, θα σπάσει.

Άνοιξε γρήγορα το παράθυρο να μπει καθαρός αέρας. Θα πάθουμε ασφυξία εδώ μέσα!

Η καλύτερη τραγωδία του Σοφοκλή είναι κατά τη γνώμη μου ο Οιδίπους Τύραννος.

Ο Μάνταλος σουτάρει και η μπάλα καταλήγει στην εστία του Παναθηναϊκού! Γκολ!

7.  α) Τι χρειάζεται το παιδί για να μη βαριέται και για να μη σαπίζει στις οθόνες; Από πού θα παραγγείλουμε ντομάτες; Ποιο είναι καλύτερο, το Skype ή το Zoom; Τι είναι η χλωροκίνη; Είναι ανοιχτά τα βενζινάδικα; (1^η παράγραφος)

β)  (συν τρεις στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, μείον κάποιοι κλεισμένοι σε ανά τον κόσμο σπίτια του Big Brother) σήμερα το βράδυ θα σκέφτονται το ίδιο θέμα. (3^η παράγραφος)

Παραγωγή λόγου

Μια ενδεικτική δομή της έκθεσης

Πρόλογος  

(Αναφορά στο πρόβλημα)

ΑΡΝΗΤΙΚΑ

Επιπτώσεις: οικονομικές – οικονομική ύφεση – αύξηση της ανεργίας – μείωση μισθών – όξυνση κοινωνικών προβλημάτων – για τη χώρα μας είναι πιθανός ένας νέος δανεισμός που ίσως φέρει ένα νέο μνημόνιο και νέα σκληρά οικονομικά μέτρα. Ιδιαίτερα αν η επιδημία δεν υποχωρήσει μέχρι το καλοκαίρι, η ζημία για τη χώρα μας θα είναι ίσως ανεπανόρθωτη, αφού η οικονομία μας εξαρτάται σημαντικά από τον τουρισμό.

Ψυχολογικές: Οι άνθρωποι βιώνουν ένα τραυματικό σοκ που θα επιτείνει το άγχος τους. Όσοι έχουν υποκείμενα ψυχικά προβλήματα (κατάθλιψη, έντονο στρες, άγχος, αδυναμία χειρισμού συναισθημάτων) θα αντιμετωπίσουν ακόμα μεγαλύτερα. Οι ειδικοί αναμένουν αύξηση των αυτοκτονιών και της επιθετικότητας. Προβλήματα όμως θα αντιμετωπίσουν και οι ψυχικά υγιείς, καθώς είναι βέβαιο ότι οι ανθρώπινες σχέσεις θα επηρεαστούν σημαντικά.  Θα αντιμετωπίζουμε τους άλλους με επιφυλακτικότητα και φόβο, ως πιθανούς φορείς του ιού. Αν κάποιος άτυχος αρρωστήσει από ένα απλό κρυολόγημα, όλοι θα τον κοιτούν καχύποπτα. Θα περιοριστούν οι εκδηλώσεις αγάπης και τρυφερότητας (χειραψίες, εναγκαλισμοί). Οι ανθρώπινες σχέσεις θα γίνουν πιο ψυχρές, οι άνθρωποι πιο επιφυλακτικοί και ίσως περιχαρακωθούν ακόμη περισσότερο στον εαυτό τους.

Κοινωνικές: Περισσότερο απ΄ όλα όμως θα πληγεί η κοινωνική ζωή. Πώς οι άνθρωποι θα ξαναμπούν μαζί σε κλειστές αίθουσες, για να παρακολουθήσουν συναυλίες μουσικής, θεατρικές παραστάσεις, κινηματογραφικές ταινίες; Η πανδημία θα επηρεάσει καθοριστικά τον τρόπο ζωής και πολλές δραστηριότητες της σημερινής παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας. Μορφές διασκέδασης και πολιτισμικές εμπειρίες που αποτελούν ρουτίνα της σύγχρονης κοινωνικής ζωής, από τον σωματικό συγχρωτισμό σε συναυλίες και γήπεδα μέχρι τις παρουσιάσεις βιβλίων, τις εκθέσεις ή την παρακολούθηση συνεδρίων, όλα αυτά αναστέλλονται ή περιορίζονται με τρόπο δραστικό. Το ίδιο και τα ταξίδια με αεροπλάνα, πλοία, τρένα, λεωφορεία με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ποιότητα της ζωής μας.

ΚΑΙ ΟΜΩΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΑΙ ΘΕΤΙΚΑ

Από την άλλη πλευρά, ελπίζουμε ότι  η κρίση αυτή θα μας κάνει επιτέλους να αναθεωρήσουμε τις αξίες μας. Μας δείχνει ότι η υπέρτατη αξία δεν είναι το χρήμα αλλά η ανθρώπινη ζωή και υγεία, κάτι που συχνά το ξεχνάμε, αφού η κοινωνία μας λειτουργεί με αποκλειστικό σχεδόν γνώμονα το κέρδος. Η κρίση αυτή μας  αναγκάζει να σκεφτούμε ότι πολλά πράγματα πρέπει ν΄ αλλάξουν στον τρόπο της ζωής μας. Θα πρέπει να σεβαστούμε περισσότερο το περιβάλλον. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να κατεβάσουμε ταχύτητα. Να ασχοληθούμε περισσότερο με τους δικούς μας ανθρώπους και τους ανθρώπους που έχουν την ανάγκη μας.

Χάρη στην πανδημία η ανθρωπότητα συνειδητοποίησε εκ νέου την αξία της επιστήμης και ιδιαίτερα της ιατρικής. Οι χώρες κατανοούν ότι θα πρέπει να επενδύσουν περισσότερα χρήματα στον τομέα της υγείας, τον οποίο είχαν παραμελήσει και υποχρηματοδοτήσει τα τελευταία χρόνια (ιδιαίτερα οι φτωχότερες χώρες, όπως η Ελλάδα). Είναι πια κατανοητή η ανάγκη ύπαρξης ενός εθνικού συστήματος υγείας με καλά εκπαιδευμένο και επαρκώς αμειβόμενο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, με αρκετές κλίνες στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, με άρτιο εξοπλισμό και πολλά τεχνικά μέσα. Διαφορετικά δεν είναι δυνατό να αντιμετωπιστούν υγειονομικές κρίσεις όπως αυτή.

Για τους μαθητές: η πανδημία και η καραντίνα μας κάνει να εκτιμήσουμε περισσότερο κάποια πράγματα που θεωρούσαμε αυτονόητα. Ένα απ΄ αυτά είναι σίγουρα το σχολείο. Τώρα που μας λείπει  καταλαβαίνουμε τη σημασία του και ίσως αργότερα, όταν η πανδημία τελειώσει, να το δούμε με λίγο διαφορετικό μάτι.

Η κρίση αυτή έδειξε  σε μικρούς και μεγάλους η τεχνολογία και το διαδίκτυο μπορούν να χρησιμοποιηθούν για πολύ σημαντικότερους σκοπούς απ΄ ό,τι το «κουτσομπολιό» ή τα ανόητα σχόλια στα κοινωνικά δίκτυα. Μας έκανε να εκτιμήσουμε την αξία της τεχνολογίας που μας φέρνει κοντά στους ανθρώπους που αγαπάμε, που μας έφερε και πάλι (έστω και υποτυπωδώς) στη σχολική τάξη.

Επίλογος

(Ελπίδα και αισιοδοξία ότι θα κρατήσουμε τα θετικά και θα αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τα αρνητικά)